fbpx
Plik został dodany do schowka
Plik jest już w schowku

Uziom fundamentowy w instalacji odgromowej

uziom fundamentowy

Wykonanie uziomu fundamentowego wymaga uwzględnienia tego faktu już na etapie projektowania budynku. W zamian jednak otrzymujemy funkcjonalną i bezobsługową konstrukcję o wysokiej trwałości, której koszty budowy nie są wbrew pozorom wygórowane.

Efektywna instalacja odgromowa (piorunochron) to kluczowy element bezpieczeństwa budynków, przebywających w nim osób oraz zainstalowanych urządzeń i systemów informatycznych. Mimo, że systemy piorunochronne podzielić można według różnych typów i kryteriów, to jednak wszystkie one mają kilka wspólnych elementów.

W skład każdej instalacji odgromowej wchodzą zwody – odpowiedzialne za bezpośrednie przyjęcie energii wyładowania atmosferycznego, przewody odprowadzające oraz połączone z nimi uziomy, czyli umieszczone w gruncie elektrody, których zadaniem jest odprowadzenie ładunków do ziemi. Te ostatnie mogą mogą występować jako uziom szpilkowy – w formie wbitych na odpowiednią głębokość prętów, uziom otokowy – w formie pętli ze metalowej taśmy (bednarki) lub uziom fundamentowy – jak sama nazwa wskazuje, jego elementy umieszczone są w fundamentach budynku.

Czym się charakteryzuje uziom fundamentowy?

Instalacja odgromowa z uziomem fundamentowym to rozwiązanie najefektywniejsze, chociaż jednocześnie najrzadziej stosowane. Przyczyną tego stanu rzeczy jest fakt, że uziom fundamentowy wymaga uwzględnienia już na etapie projektowania i wykonawstwa budynku. Ponieważ uziom fundamentowy jest ważnym elementem instalacji elektrycznej obiektu – jego projektowanie i nadzór nad wykonawstwem warto powierzyć wykwalifikowanemu specjaliście ochrony odgromowej.

Uziomy fundamentowe przyjmują najczęściej formę zamkniętego obwodu w kształcie jednego lub kilku prostokątów (oczek) o maksymalnych wymiarach ok. 20×20 m, zatopionych w fundamentach zewnętrznych ścian budynku. Jeżeli wymiary ścian zewnętrznych przekraczają 20 metrów możliwe jest umieszczenie elementów uziomu w fundamentach ścian wewnętrznych, jak również dodatkowe zaopatrzenie w połączenia poprzeczne z zachowaniem maksymalnego rozmiaru oczka sieci 20 m x 20 m. W przypadku gdy ściany obiektu wyposażone są w szczeliny dylatacyjne konieczne będzie zastosowanie elastycznych „mostków”.

Uziom fundamentowy naturalny

Jest instalacją wykorzystującą zbrojenia żelbetowych fundamentów budynku, metalowe rury wodociągowe i kanalizacyjne lub metalowe płaszcze przewodów elektrycznych. Wszystkie te elementy muszą zostać trwale połączone w obwód, najlepiej za pomocą połączeń śrubowych lub poprzez spawanie. Uziom fundamentowy naturalny sprawdzi się zwłaszcza w budynkach o szkielecie stalowym, w których można wykorzystać podziemne metalowe lub żelbetowe konstrukcje nośne oraz w obiektach posadowionych na zbrojonych palach fundamentowych.

Uziom fundamentowy sztuczny

Uziom fundamentowy sztuczny powstaje z elementów nie będących częścią konstrukcyjną fundamentu, umieszczonych w nim jedynie dla celów uziemienia. Do jego budowy wykorzystuje się taśmę bednarkę, pręty, płaskowniki lub kształtowniki ułożone w fundamencie i stykające się z gruntem. Są one połączone w sposób właściwy dla przewodów elektroenergetycznych. Uziom tego typu znajduje zastosowanie w fundamentach o dowolnej konstrukcji, zarówno zbrojonych jak i niezbrojonych. Jedynym warunkiem jest jego wystarczająca styczność elektryczna z gruntem. Poprawnie wykonany uziom fundamentowy sztuczny wykazuje trwałość zbliżoną do trwałości całego budynku.

Czy uziom fundamentowy wystarczy?

Zalanie elementów uziomu fundamentowego betonem konserwuje elementy z których został wykonany, zaś dzięki przenikaniu przez beton wilgoci z gleby tworzy się połączenie elektryczne pomiędzy systemem uziemień a gruntem. Dla osiągnięcia maksymalnej efektywności instalacji odgromowej uziom fundamentowy powinien być wyposażony w co najmniej jeden zacisk łączący go, za pomocą przewodu uziemiającego, z główną szyną uziemiającą budynku (norma PN-HD 60364-5-54:2011).

Podstawowe zasady budowy uziomu fundamentowego

uziom fundamentowyUziom fundamentowy powinien mieć kształt kwadratu o maksymalnych wymiarach 20x20m, opasującego cały budynek pod jego zewnętrznymi ścianami. W przypadku dużych obiektów możliwe jest umieszczenie uziomu w fundamentach ścian wewnętrznych, jednak z zachowaniem maksymalnych wymiarów kwadratu 20×20 m. Skrajne węzły tworzonej przez kwadraty sieci powinny znajdować się w miejscach zejścia przewodów odprowadzających piorunochronu, zaś szyny lub zaciski uziemiające i wyrównawcze na wyższych kondygnacjach nad skrajnymi bądź wewnętrznymi węzłami kraty.

Stalowe elementy uziomu fundamentowego powinny być zalane dobrze przylegającym do nich betonem o grubości minimum 5 cm. Ich minimalne wymiary to 30×3 mm w przypadku płaskowników lub średnica co najmniej 10 mm w przypadku prętów. Elementy uziomu należy łączyć ze sobą w sposób zapewniający jak najmniejszą rezystancję elektryczną i jednocześnie dużą wytrzymałość mechaniczną połączenia. Preferowane metody to spawanie łukowe lub zaciski gwintowe. Niewskazane jest natomiast stosowanie drutu wiązałkowego.

Czytaj także:

Uziemienie a bezpieczeństwo instalacji elektrycznej